TÜRKİYE’NİN EN BÜYÜK ENDÜSTRİYEL MİRASİ; SEKA KAĞIT MÜZESİ!
Türkiye’nin en büyük endüstriyel mirasının müzeye dönüşüm projesi olan Seka Kağıt Müzesi’ni sizler için gittik, dolaştık ve şimdi bu muhteşem müzeyi siz değerli okuyucularımızla paylaşıyoruz.
Yaşamımızın her anına dokunan kâğıt, dilin yayılma aracı, iletişim ve aidiyet zeminidir. Medeniyetin ve kültürün taşıyıcısıdır. Kâğıt, ilk aşk mektubumuz, kimliğimiz, günlüğümüz, evimizin tapusu, uzaktaki yakınlarımızdan aldığımız haber, evlilik cüzdanımız, yüzdürdüğümüz gemi, uçurduğumuz uçak, sınav sorularımız, sevdiğimiz roman, abajurumuz, dünya atlasımızdır. Son teknoloji bir uzay gemisinin yalıtımında da satın aldığımız yumurtaları muhafaza eden kapta da kâğıt kullanılır. Gündelik hayatı kolaylaştıran bir malzeme de olabilir; duyguları, düşünceleri görünür kılan bir ayna da…
1934 yılında Kocaeli’nin İzmit ilçsinde kurulan Seka Kağıt Fabrikasının kapanmasının ardından Büyükşehir Belediyesinin katkıları ile müzeye dönüştürülen SEKA Kâğıt Müzesi, Türkiye’de kâğıt üretimi dendiğinde akla gelen en önemli kurum olan SEKA’ya ve tüm SEKA’lılara adandı. Çalışanların bir zamanlar alın teri döktükleri bu mekanları gezdiğinizde adeta geçmişe yolculuk yapıyorsunuz.
Bu müzede, her yönüyle kâğıdı, kâğıdın tarihini ve üretim süreçlerini keşfedecek; idealist bir adamın, Mehmed Ali Kâğıtçı’nın düşlerine, bir sosyal dönüşüm modeli ve endüstri mirası olan SEKA fabrikasının hikâyesine tanıklık edebileceksiniz.
SEKA Kâğıt Müzesi, ziyaretçiyi odağına alan, Türkiye’nin en büyük endüstriyel mirasının müzeye dönüşüm projesidir. Müze, farklı yaş gruplarından oluşan ziyaretçileri için çağdaş bir sergileme yaklaşımıyla unutulmaz bir deneyim sunuyor.
Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nin endüstriyel mirası korumak ve yaşatmak amacıyla oluşturduğu Türkiye’nin ilk, dünyanın en büyük kâğıt müzesi SEKA Mehmet Ali Kağıtçı Kâğıt Müzesi, görülmesi gereken müzeler arasında ilk sıralarda yer alıyor.
Türkiye’nin ilk kâğıt fabrikası ve Cumhuriyet tarihinin en önemli sembollerinden biri olan SEKA Kâğıt Fabrikası, Kocaeli’de yaşayan herkesin hayatında bir iz bıraktı. SEKA, İzmit’i küçük, kendi halinde bir şehir olmaktan çıkararak önemli bir ‘Sanayi Kenti’ne dönüştürdü. Aş oldu, iş oldu, gelecek oldu. Aradan yıllar geçti SEKA, teknolojisini yenileyemedi, zarar etmeye başladı, binlerce canı hayatta tutan SEKA, hayata tutunamadı ve denizle şehir arasına duvar oldu.
Ömrünü tamamlamasının ardından SEKA’nın yeniden doğuşu için beklenen karar 2005 yılında verildi. SEKA arazisi Kocaeli halkına armağan edildi. Bu büyük değeri korumaya karar veren Kocaeli Büyükşehir Belediyesi; yeniliğin yolunu açan ve tarihe sahip çıkan Endüstriyel Dönüşüm Projesi’ni hayata geçirdi. Eski SEKA fabrikası bugün bilimin, teknolojinin ve öğrenmenin merkezi haline geldi. İlk olarak Kocaeli Bilim Merkezi, 7’den 70’e tüm bilim tutkunlarına kapılarını açtı. Ardından ise sıra Kâğıt Müzesi’ne geldi. SEKA’nın ilk açıldığı yıldan tam 80 yıl sonra bu kez kapılar Türkiye’nin hafızasına açıldı ve bugün bu müzeyi ziyaret edenler bir dönemin tarihine tanıklık etme fır satını buluyorlar.
12 bin 345 metrekare alan üzerine kurulan ve 16 farklı salondan oluşan müzede ziyaretçiler, Cumhuriyet Dönemi sanayileşme sürecinde önemli bir yere sahip olan fabrikanın kuruluş sürecinden başlayıp, Kocaeli’den Türkiye’ye yayılan kâğıdın hayat hikayesini görüntüler eşliğinde izleyebiliyorlar.
SEKA ruhunu taşıyan ve bugüne kadar kâğıt üretim sürecinde kullanılan tüm makina ve ekipmanları barındıran müzede, 5 adet matbaa makinası da sergilenmek üzere bakım ve onarımı yapılarak çalışır hale getirildi.
Korunan makinalar içerisinde en önemli olanı 1936 yılında açılan SEKA 1. Kâğıt Fabrikası’na ait 2 No’lu Kâğıt Makinası. Bu makinenin en önemli özelliği, fabrikanın kurulduğu günden kapandığı güne kadar 70 yıl boyunca hiç durdurulmadan sürekli olarak çalışmış olmasıdır.
Türkiye’de kâğıt denilince, ilk akla gelen isim Mehmet Ali Kâğıtçı. Türkiye’nin ilk kâğıt mühendisi ve SEKA’nın kurucusu. Yaşamını kağıda ve SEKA’ya adayan Kâğıtçı’nın hayatının dönüm noktaları, yazdığı çok sayıda kitap, belgeler ve bilgiler Mehmet Ali Kağıtçı Anı Salonu’nda yer alıyor.
SEKA Kâğıt Müzesi 4 kattan oluşuyor. Bodrum kattaki salonda SEKA’da sosyal yaşam anlatılıyor. Zemin Katta; Kâğıt Müzesi Geçiş Holü, Karşılama Salonu, Türbin (Enerji motoru) Dairesi, Şlayfer (Parçalama) Salonları, Güç Santrali, Doğu Galerisi, Hamur Deposu, Hamur Temizleme, Kâğıt Makinesi Salonu, Mehmed Ali Kâğıtçı Anı Salonu, Güney Galerisi, Süreli Sergi Salonu ve Kâğıt Bitkileri Bahçesi olmak üzere toplamda 13 salon var. 1. katta Hamur Hazırlama Salonu, Matbaa Salonu olarak 2 salon bulunuyor. 2. katta ise Dekantasyon (Çökertme) Kuleleri ve Teksif (Elekleme) Dairesi olmak üzere 2 salon mevcut. Giriş bölümünde de vestiyer, hediyelik eşya dükkânları, kahve evi, restoran ve sosyal donatı alanları yapıldı.
Sizde bir döneme damga vuran ve bugün İzmit’in şekillenmesine bir dönem yön veren Seka Kağıt Fabrikası’nın hikayesini görmek ve tarihe tanıklık etmek istiyorsanız mutlaka bu müzeyi ziyaret etmelisiniz.