ATATÜRK’ÜN CUMHURİYETİ İLK İLAN ETTİĞİ YER ; KASRI-HÜMAYUN!
ÜMİT ÇETİN’İN 10 KASIM ÖZEL HABERİ !
Türkiye Cumhuriyetinin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün ebediyete intikalinin 82. yıl dönümü nedeniyle onu ve Cumhuriyeti daha iyi anlayabilmek için bundan tam 97 yıl önce Kocaeli’nin İzmit ilçesinde Cumhuriyet fikrini ilk kez açıkladığı yer olan Kasrı- Hümayün Sarayını sizler için görüntüledik.
Gazi Mustafa Kemal Atatürk, Cumhuriyetin ilanından önce 16 Ocak 1923’te dönemin gazeteci ve yazarlarıyla İzmit’te gerçekleştirdiği, Cumhuriyet ile ilgili düşüncelerini paylaştığı tarihi basın toplantısında Cumhuriyet fikrini ilk kez açıklamıştı. Osmanlı’nın İstanbul dışındaki tek sarayı olan, ‘Abdülaziz’in Av Köşkü’ olarak da bilinen İzmit’teki Kasr-ı Hümayun’da 16 Ocak 1923 tarihinde gerçekleştirilen, Atatürk’ün Cumhuriyet ile ilgili düşüncelerini ilk kez gazetecilere açıklamıştı.
Bu toplantıda dönemin gazeteci ve yazarlarıyla paylaşmak ve onlardan gelecek olumlu veya olumsuz tepkileri almak isteyen Mustafa Kemal, trenle İzmit’e gelirken 14 Ocak’ta Eskişehir Garı’nda telgrafla annesi Zübeyde Hanım’ın vefatını öğrenmesine rağmen, Cumhuriyetin temellerinin atılması açısından çok önem verdiği İzmit toplantısını ertelememişti.
İzmit’te Abdülaziz’in Av Köşkü olarak bilinen, şu an müze olarak kullanılan Kasr-ı Hümayun’da o dönemin aydın ve gazetecileriyle buluştu. Ertesi gün sabah saatlerine kadar süren bu toplantıda yeni kurulacak devlet rejimi ile ilgili olarak dönemin gazeteci ve yazarlarının görüşlerini aldı. İşte burada o dönemin aydınları, gazeteci ve yazarlarına, “Yeni devletin nasıl bir model olacağını ve olması gerektiğini” açık açık sordu. Onlar ise aralarında fikir birliğine varmışçasına, “Tabi ki Hilafet. Siz de Halife olacaksınız” demişlerdi. Çünkü Saltanat sona ermesine rağmen Hilafet henüz kaldırılmamıştı. İşte Mustafa Kemal, o anda Cumhuriyet fikrini ilk kez şu sözlerle açıklıyordu: “Efendiler.. Bilemediniz.. Yeni devlet modeli, halkın kendi kendisini idare edeceği Cumhuriyet modeli olacaktır.” Mustafa Kemal bir bakıma kendisine altın tepsi içinde sunulan, o dönemde herkesin de kabulleneceğinden şüphe duyulmayan Halifeliği elinin tersiyle itmiş, 9 ay sonra 29 Ekim’de de Cumhuriyet’i ilan etmişti.
İşte Cumhuriyet Tarihinin en önemli noktalarından biri olan Kasrı Hümayun’u sizler için görüntüledik. Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün hayatından önemli izlerin yer aldığı Kasrı Hümayun Sarayı bugün halen müze olarak ziyaret edilebiliyor.
