SGK’DAN İŞÇİ VE İŞVERENLERE ÖNEMLİ UYARILAR
Düzce Sosyal Güvenlik Kurumu il Müdürü Necmi Köroğlu, bilgilendirme ve rehberlik çalışmaları kapsamında yaptığı açıklamada hem işçilere hem iş verenlere önemli uyarılarda bulundu.
SGK İl Müdürü Necmi Köroğlu, yaptığı açıklamada kayıt dışı istihdam, sosyal güvenliğin önemi gibi bir çok konuda açıklama yaptı. İşçi ve iş verenlere uyarılarda bulunan Köroğlu şunları söyledi;
Kurumumuzca. kayıt dışı istihdamla mücadele kapsamında gerçekleştirilen denetimlerin yanı sıra, aynı zamanda rehberlik ve bilgilendirme amaçlı faaliyetler de yapılmaktadır. Geçmişte yapılan birçok faaliyete ve projeye ek olarak, 2023 yılı içerisinde, 2023 yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık programı, strateji belgesi ve eylem planları kapsamında İl Müdürlüklerimiz tarafından gerçekleştirilecek olan faaliyetlerin planlı ve ülke genelinde standart hale getirilebilmesi amacıyla Kurumumuzun tüm İl Müdürlükleri tarafından televizyon, radyo ve gazete gibi yerel medya unsurları kullanılarak yetkili kişilerle toplantı, röportaj, televizyon ve radyo programları yapılmak suretiyle sosyal güvenlik hak ve yükümlülükleri ve yabancı çalışanların sosyal güvenlik hakları ve çalışma izinleri konularında gerekli bilgilendirmelerin yapılması planlanmıştır.
Bu itibarla; Sosyal Güvenlik Konusunda bazı konulara değinecek olursak Öncelikle;
1-Sosyal Güvenlik Neden Önemlidir? Sosyal Güvenlik toplumun zor durumda olan bireylerine yardım edilmesini, toplumsal dayanışmayı kurumsal ve düzenli işler hale getirmekle ve tüm ülke vatandaşlarına hak olarak sunmaktadır. Sosyal Güvelik Sistemi vatandaşlara hayatları boyunca sağlık hizmeti vermeyi , asgari bir gelir düzeyi sağlamayı, kişilere mesleki, fizyolojik sosyal ekonomik risklere karşı korumayı ve bu risklerden doğan zararları gidermeyi amaçlayan sitemdir.
2-Kayıt Dışı İstihdam ve Sonuçları: Kayıt dışı istihdam, Çalışanların Sosyal Güvenlik Kurumuna hiç bildirilmemesi yada çalışma gün ve ücretlerinin eksik bildirilmesidir.
Kayıt dışı istihdamın Çalışanlar Üzerindeki Etkileri; Kayıt dışı çalışanlar emekli olamazlar, maluliyet aylığı bağlanmaz, ölümleri durumunda eş çocuklarına maaş bağlanmaz, işsizlik sigortasından faydalanamazlar, Genel Sağlık Sigortasını kendileri öderler, iş kazası meslek hastalığından sağlanan haklardan faydalanamazlar, ihbar kıdem tazminatı alamazlar, yıllık izin haftalık izin doğum izni kullanmazlar.
Kayıt dışı istihdamın İşverenlerin Üzerindeki Etkileri; Kayıt dışı işçi çalıştıran işverenlere cezai yaptırımlar ağırdır. (İdari Para Cezası, Gecikme cezası ve faiz) İşveren Sigorta teşvikleri durdurulur, iş kazası meslek hastalığında ağır idari ve adli yükümlülükleri vardır, hibe -teşvik-krediden faydalanamazlar, vergi indirimi ve gider yazamazlar,
Kayıt dışı istihdamın Kamu Yönetimi Üzerindeki Etkileri; Vergi ,Prim kaybı çalışan emekli dengesizliği primsiz ödeneklerin artması , gelir dağılımına bağlı kaynak dağılımı bozulması , kurumsallaşma eğiliminde azalma
3-Bilgi Edinme, İhbar ve Şikayet; PTT’den alınan e-devlet şifresi ile www.turkiye.gov.tr den Sosyal Güvenlikle ilgili sorgulama ve işlem yapılabilir, 7 gün 24 saat ALO 170, CİMER ve Sosyal Güvenlik İl Müdürlükleri/Sosyal Güvenlik Merkez Müdürlüklerinden bilgi alınabilir.
4-İşveren Yükümlülükleri
İşyerinin Bildirilmesi : Sigortalı çalıştırmaya başlanıldığı, işyerinin nakli, devri, başka işyeri ile birleşmesi adi ortaklıklarda yeni ortak alınması, işverenin ölümü halinde belirlenen süreler içerinde işyeri bildirgesinin verilmesi.
Belgelerin İbrazı İşverenler denetime yetkili memurlarca istenilen işyeri defter, belge, kayıt belgelerini 15 gün içinde ibraz etmek zorundadırlar.
İşverenin Sigortalılara İlişkin Yükümlülükleri : İşe Giriş-İşten Ayrılış Bildirgesi, Muhtasar ve beyan Hizmet Beyannamesi, prim ödemesi iş kazası, meslek hastalığı istirahat sürelerinde bildirimleri yapmak, yabancı çalışanlar için çalışma izni almak, ücretleri banka aracılığı ile ödemek.
İşe Girişin Bildirilmesi-İşe başlangıç tarihinden en az 1 gün önce işe giriş bildirgesinin verilen e-şifre ile
e-sigorta (elektronik ortamda ) kanalıyla göndermek, elden veya posta gönderimlerinde İPC uygulanır.
İşten Ayrılışın Bildirilmesi İşten ayrılan sigortalıları en geç 10 gün içinde elektronik ortamdan bildirilmesi, elden veya posta gönderimlerinde İPC uygulanır.
Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesinin Verilmesi: İşverenler çalıştırdıkları sigortalıların prime esas kazançlarını ve çalıştıkları gün sayılarını , yapılan işe uygun meslek kodları ile Muhtasar ve Prim hizmet beyannamesi ile takip eden ayın 26’ıncı günü saat 23:59’a kadar elektronik ortamda yetkili vergi dairesine göndermek zorundadırlar. Gerçeğe aykırı bildirimlerde İPC uygulanmaktadır.
Prim Oranları ve Primlerin Ödenmesi Muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde belirtilen prime esas kazanç alt sınırı brüt asgari ücret, üst sınırı brüt asgari ücretin 7,5 katıdır. Bir işçi için işsizlik sigortası dahil işveren Payı 22,5 işçi payı 15 olmak üzere, Toplamda : % 37,5 oranında prim ödenir.
Ücret Ödeme Dönemi 1-30 arasında olan işverenler, çalışan sigortalıların primlerini takip eden ayın sonuna kadar ödemeleri gerekmektedir.
Ücret Ödeme Dönemi 15’i-14’ü arasında olan işverenler , çalışan sigortalıların primlerini takip eden ayın 14’üne kadar bildirmek zorundadır.
Prim Ödemeleri; Kurumun anlaşmalı olduğu bankalar aracılığıyla veya kredi kartı ile yapılabilir.
Tatil süresinin tatil gününe rastlaması halinde prim tutarları en geç son günü izleyen ilk iş günü içinde ödenmelidir.
Primlerinin zamanında ödenmemesi durumunda gecikmenin olduğu ilk 3 ay için gecikme cezası ve gecikme zammı, takip eden dönemler gecikme zammıyla tahsil edilir.
İş Kazasının ve Meslek Hastalığının Bildirilmesi; Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada, görevlendirme ile işyeri dışına çıkığında, işyeri servisi ile yolculukta veya sigortalıya ayrılan emzirme sürelerinde kaza geçirmesi iş kazası sayılır. İş kazası geçirilmesi durumunda kolluk kuvvetlerine derhal SGK’ya kazadan sonraki 3 işgünü içinde, işverenin çalıştırdığı sigortalının meslek hastalığına yakalandığını öğrendiği gün dahil 3 iş gün içinde elektronik ortamda SGK’ya bildirmekle yükümlüdür. Zamanında bildirilmemesi durumunda İPC uygulanır, Kasıt ve iş güvenliği mevzuatına aykırı durumlar varsa rücu işlemleri yapılır.
İstirahat Dönemlerinde Sigortalının Çalışıp Çalışmadığının Bildirilmesi; İşverenler sigortalıya istirahat döneminde sigortalının çalışıp çalışamadığını elektronik ortamda bildirmekle yükümlüdürler.
Yabancı Çalışanlar İçin Çalışma İzni Alınması.
Ücretlerin Banka Aracılığıyla Ödenmesi İşverence çalıştırılacak yabancı kişi uyruklu ise önceden elektronik ortamda alınması gerekmektedir.
- Sigorta Prim Teşvikleri; Üretim ve istihdamın artması, kayıt dışının engellenmesi engelli istihdamı genç ve kadın işgücünün arttırılması amacıyla işverenlerin ödemeleri gereken sigorta primlerinin belirli oranda Devletçe karşılanmasıdır. Teşvik türüne göre sigorta işveren hissesi veya sigortalı hissesi ile işveren hissesini tamamı kadarını karşılayarak işveren maliyetinin düşürülmesi sağlanmaktadır. Bu teşvik, destek ve indirimleri anlaşılır ve kolay erişebilir şekilde bir araya getirerek https://destekal.sgk.gov.tr adresinde topladık. İşverenlerimiz bu adresten kendilerine uygun Teşvikleri sorgulayıp öğrenebilirler.
- Sahte Sigortalılık ve Sahte İşyeri; İşyerinde sigortalı olarak bildirilen kişilerin o işyerinde çalışan kişiler olması gerekir. Bir işyerinde fiilen çalışmadığı halde sigortalı olarak bildirilen kişiler sahte sigortalı olarak değerlendirilmektedir. Fiilen çalışmadığı halde sahte sigortalı olarakbildirilen kişilerin hizmetleri iptal edilmekte, bu kişiler ödenen primler iade edilmemekte ve sahte olarak bildirilen sigortalılar için yapılan harcamalar ( sağlık harcamaları , ödenekler, gelirler ve aylıklar) faiziyle birlikte geri alınmaktadır.
Gerçekte herhangi bir mal veya hizmet üretilmeyen işyerleri sahte işyeri olarak değerlendirilmektedir. Sahte işyeri olduğu tespit edilen işyerinden yapılan tüm bildirimler iptal edilmekte, buradan sigortalı olarak bildirilenlerin sigortalılığı sahte sigortalı olarak değerlendirilmektedir. Bu kişilerin hizmetleri iptal edilmekte, adlarına yatan primler iade edilmemekte, yapılan harcamalar (Sağlık harcamaları, ödenekler, gelirler ve aylıklar) faizi ile birlikte geri alınmaktadır. İşyerinde fiilen çalışmayan kişiler SGK’ya sigortalı olarak bildirilmesi evrakta sahtecilik olarak değerlendirildiğinden TCK’ya göre suç sayılmaktadır. Bu durumla ilgili İşveren, Muhasebeci ve Sigortalılar hakkında Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulunulmaktadır.
- İdari Para Cezaları : İşverenlerimiz, yukarıda belirtilen yükümlülüklerini yerine getirmemeleri durumunda 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunun 102. Maddesine göre İPC uygulanmaktadır.
Bilgi edinilmesini ve Sosyal Güvenlik konusunda vatandaşlarımızın herhangi bir hak kaybı ve cezai işlemle karşılaşmaması için daha dikkatli olmalarını bekleriz”